Mięsak histiocytarny u psa - występowanie

Histiocyty to komórki białe będące tkankowymi komórkami żernymi, współdziałającymi w stanie zapalnym. Zlokalizowany/pojedynczy mięsak histiocytarny i rozsiany mięsak histiocytarny/złośliwa histiocytoza to stosunkowo rzadkie nowotwory psów, występujące jednak stosunkowo częściej u berneńskich psów pasterskich, rottweilerów, flat coated retrieverów i golden retrieverów. 

Zlokalizowany mięsak histiocytarny (pojedyncze guzy) dotyczy najczęściej śledziony, węzłów chłonnych, płuc, szpiku kostnego, skóry, mózgu i okolic stawów kończyn. Rozsiany mięsak histiocytarny jest chorobą uogólnioną, szybko postępującą w wielu tkankach/narządach takich jak śledziona, węzły chłonne, płuca, szpik kostny i skóra. 

Mięsak histiocytarny u psa - objawy

Przyczyna choroby jest nieznana, najprawdopodobniej kluczową rolę odgrywają czynniki genetyczne. Dla berneńskich psów pasterskich wprowadzany jest wstępny test genetyczny.

Pierwsze objawy choroby są niespecyficzne: niechęć do jedzenia, utrata masy ciała i apatia. Następne objawy zależą od umiejscowienia guzów w organizmie, tj. w przypadku umiejscowienia zmian w płucach jest to kaszel i duszność, przy guzach mózgu drgawki, zaburzenia równowagi czy prażenia/niedowłady kończyn, przy guzach okolicy stawów kończyn występuje oczywiście kulawizna. 

Mięsak histiocytarny u psa - rozpoznanie

Rozpoznawanie mięsaka histiocytarnego opiera się o: 

• badanie cytologiczne materiału pobranego w czasie biopsji cienkoigłowej; igła używana do takiej biopsji ma średnicę 0,45-0,7 mm; w przypadkach zmian w narządach wewnętrznych biopsja musi być wykonana pod kontrolą USG: niekiedy taka biopsja wymaga uspokojenia farmakologicznego,
• badania histopatologicznego materiału uzyskanego w czasie biopsji gruboigłowej lub zabiegu chirurgicznego, 
• niekiedy postawienie rozpoznania wymaga wykonania badania immunohistochemicznego - z użyciem przeciwciał monoklonalnych oznaczane są specyficzne cząstki na powierzchni komórek nowotworowych. 
• dodatkowo wykonywane są jeszcze inne badania służące ocenie stanu pacjenta i zaawansowania choroby nowotworowej: badanie krwi, moczu, badanie RTG klatki piersiowej, USG jamy brzusznej i czasami badanie szpiku kostnego. 

Mięsak histiocytarny u psa - leczenie

Leczenie mięsaka histiocytarnego uwzględnia różne sposoby postępowania:

• usunięcie chirurgiczne zmiany i/lub napromienianie/radioterapia okolicy zmiany jest właściwym postępowaniem, jeśli nowotwór jest zlokalizowany, nie dał uchwytnych przerzutów,
• postępowanie chirurgiczne nie poprawia wyników leczenia dla mięsaków histiocytarnych rozsianych/histiocytozy złośliwej,
• z powodu bardzo wysokiego potencjału przerzutowego, najczęściej zalecana jest chemioterapia onkologiczna uzupełniająca zabieg chirurgiczny; chemioterapia onkologiczna jest jedyna metodą leczenia dla rozsianego mięsak histiocytarnego/histiocytozy złośliwej; podstawowym lekiem wykorzystywanym jest LOMUSTYNA podawana doustnie; badanie jest też kilka innych leków, ja, na razie brak wyraźnych rekomendacji do ich stosowania. Odpowiedź na chemioterapię zazwyczaj nie przekracza 100 dni. Niektóre osobniki przeżywają znacznie dłużej.  

Mięsak histiocytarny u psa - rokowanie

Rokowanie dla mięsaków histiocytarnych jest na ogół niepomyślne. Pojedyncze guzy skóry/tkanki podskórnej usunięte z marginesem tkanek zdrowych rokują najlepiej. Niektóre z tych nowotworów nie nawracają, jednak przerzuty nowotworowe pojawiają się w aż 60% przypadków. 
Psy ze zmianami śledziony, wątroby, płuc przeżywają do kilku tygodni. Psy z mięsakami histiocytarnymi okołostawowymi rokują niepomyślnie. Czas przeżycia po amputacji wynosi 6 miesięcy, a przerzuty występują u 90% pacjentów.
Chemioterapia onkologiczna znacząco wydłuża życie pacjentów z mięsakami histiocytarnymi.